بررسی سیاست ها و اقدامات حاج میرزا آقاسی

چکیده هر چند صدر اعظم در ساختار اداری حکومت قاجار، دومین فرد پس از پادشاه بود، ولی بدلیل نفوذ فوق العاده حاج میرزا آقاسی بر محمد شاه، عملاً قدرت در دستان وی متمرکز بود. در طول مدت سیزده ساله ی صدارت حاجی، مداخلات دو کشور استعمارگر روس و انگلیس در امور داخلی ایران همچنان تداوم یافت و مرزهای کشور در معرض تهدیدات خارجی قرار گرفت. جنگ هرات با مداخله سیاسی، نظامی انگلیس به شکست ایران انجامید و زمینه را برای جدایی افغانستان از ایران فراهم ساخت و اختلافات مرزی با عثمانی به انعقاد معاهده ارزنه الروم منجر گردید. بعلاوه آثار زیان بار معاهده ی ترکمانچای، اوضاع نابسامان اقتصادی و کشمکش های سیاسی - نظامی مدعیان قدرت،بهمراه مشکل آفرینی دولت انگلیس صدراعظم را با چالش های جدی مواجه ساخت. حاج میرزا آقاسی جهت غلبه بر بحران و خنثی نمودن توطئه های داخلی و خارجی تلاش گسترده ای انجام داد و در راستای حفظ استقلال کشور، دیپلماسی خارجی و برقراری روابط با کشورهای دیگر در اولویت سیاست وی قرار گرفت. به طوری که ماموریت میرزا حسین خان آجودانباشی را باید گامی در راه رسیدن به این هدف ارزیابی کرد . ولی از آنجا که وی فاقد دانش سیاسی لازم برای اداره ی کشور بحران زده ی ایران بود، بهمراه ناکارآمدی ساختار اداری و نا هماهنگی مسئولان و فقدان نیرو های وطن خواه ، کاردان و آگاه به امور کشور در کنارش ، وی را در رسیدن به اهداف خود ناکام گذاشت. در این دوره اقداماتی جهت تقویت بنیّه ی علمی کشور و تاسیس مدارس و اخذ تکنولوژی غرب صورت گرفت.همچنین برای تقویت بنیّه ی نظامی و اقتصادی کشور، از جمله توپ ریزی و حفر قنات و رونق کشاورزی گام های بلندی صورت گرفت. صدراعظم حقوق اقلیت های مذهبی را محترم شمرد و با قدرت روز افزون روحانیّت مقابله کرد. منع شکنجه و الغای برده فروشی از دیگر اقدامات دولت در این دوره است. واژگان کلیدی قاجار - حاج میرزا آقاسی – سیاست داخلی – سیاست خارجی – نوگرایی ها